Celender

Z cyklu „Obiekt na dzień dobry” w Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie w październiku można zobaczyć – celender. Ten czarny, wysoki kapelusz nie od razu kojarzy się ze stylem polskiej wsi. A jednak tzw. celendar był najbardziej rozpowszechnionym męskim nakryciem głowy mieszkańców wsi z okolic Krakowa w drugiej poł. XIX wieku – wyszły z użycia zanim wiek ów dobiegł końca. Prezentowany celender pochodzi z Krakawa-Pleszowa i datowany jest na rok 1880. Egzemplarz ten trafił do kolekcji jako dar Seweryna Udzieli, założyciela Muzeum.

Celendry nazywano żartobliwie także „żeleźniakami”, jako że formą przypominały żelazny garnek. Wyrabiane były z filcu przez kapeluszników z Myślenic, a sprzedawane na targach lub „u kramarek” na ulicy Stolarskiej w Krakowie po 1 złoty reński za sztukę (dla porównania: konia można było kupić za 30 złr). Dla zadania szyku opasywano je czarną aksamitką, niekiedy spiętą metalową klamrą. Kawalerowie ozdabiali kapelusze pawimi piórami, a drużbowie weselni bukietami sztucznych kwiatów. Nasz celender prezentujemy w wersji surowej – bez ozdób.

„Obiekt na dzień dobry” można oglądać w budynku Ratusza na pl. Wolnica 1, zaraz przy wejściu do Muzeum, bez konieczności kupowania biletu lub przy okazji zwiedzania wystawy stałej.

http://etnomuzeum.eu/Aktualnosci,630_celender_na_dzien_dobry.html