Kategoryzowanie, tworzenie domu oraz sprawczość poprzez brak działania w ośrodku pobytowym dla cudzoziemców

Ośrodki pobytowe dla cudzoziemców – tak w języku ustaw nazywa się miejsca przeznaczone dla osób oczekujących na status uchodźcy.

Położone w lesie lub na obrzeżach miasta, miejsca segregacji i odosobnienia zapewniające schronienie. Duża część badań dotyczących uchodźców, przynajmniej częściowo, opierała się na badaniach przeprowadzonych w ośrodkach. W swojej analizie postanowiłam przenieść punkt ciężkości: z osób, które zamieszkują ośrodek, na ośrodek jako instytucję, działającą w ramach rozbudowanej i silnie sformalizowanej sieci pola migracyjnego/uchodźczego, z pracownikami, pracownicami, mieszkańcami i mieszkankami oraz całą grupą osób i innych podmiotów, które spotkałam w terenie w czasie badań.

Abstract

The article analyses the residence centre for foreigners, the place of waiting for the decision regarding asylum status, paying attention to how is the institution interpreted by different actors. For the staff of the centre, it is a home for the people who live in. For the residents (women and their children) the home can be, at the most, a room in which they reside. The imposing of the notion of home, over-institutionalization and attempts of pre-integration, which exists also as a kind of help and support for inhabitants, above all, consist in disciplining to cleanliness and upbringing (for both women and their children). The author allocates the centre in the way as it is understood by the people who act in it, in the theoretical framework of the discussion on the concept of home (from the theory of Yi-Fu Tuan, through Gillian Rose’s and Wenona Ride’s conceptualization), emphasizing the gender role visible in semi-forced, semi -voluntary duties in cleaning. This perspective indicates a key feature of agency for the people who live in the centre by the refusal of forced action. Act of refusal of the imposed domestic atmosphere by some of the residents, along with the dirt, which, as Mary Douglas said, is culturally constructed “by product of a systematic ordering and classification of matter”, are the basis of arising and persistence of national stereotypes: dirty Chechen Women, clean Ukrainian women.