Dary nie do końca dane. O charyzmatach w ruchu Odnowy w Duchu Świętym

Odnowa w Duchu Świętym (Katolicka Odnowa Charyzmatyczna) to ruch świeckich w Kościele katolickim, w którym szczególną wagę przykłada się do obecności Ducha Świętego w życiu wiernych.

Prowadząc badania1 w tego typu wspólnocie w Przeworsku, niedaleko Rzeszowa, często spotykałam się z pojęciem „daru charyzmatycznego”. Najczęściej moi rozmówcy używali tego sformułowania, aby opisać zachowania, takie jak modlitwa w językach (glosolalia), proroctwo albo uzdrawianie; z drugiej strony czasami do tej samej kategorii zaliczali także umiejętności organizacyjne albo talent cukierniczy. Dar mógł się pojawiać raz u jednej osoby, a raz u zupełnie innej, znikać na jakiś czas i znowu powracać. To wszystko wprowadzało mnie w konsternację, bo początkowo – mając w pamięci lektury na temat ceremonialnej wymiany darów – myślałam, że jest swego rodzaju „prezentem” danym człowiekowi przez Boga, a więc obiektem stałym, przynależącym do konkretnej osoby. Szybko jednak okazało się, że takie rozumienie daru jest niezgodne z tym, jak postrzegają go rozmówcy.

Abstract

Emphasizing the meaning of spiritual gifts is a specific feature of Catholic Charismatic Renewal. In this paper – based on the fieldwork in a community in Przeworsk (Rzeszowszczyzna, Poland) – the author shows how the spiritual gift and its experience are described by believers. Particular attention is given to emic category of “opening oneself” to a spiritual gift, which is connected with the specific conception of human. The Martin Holbraad’s approach of ontological turn is used to analyze these concepts. It enables to revise assumptions of some anthropologists working on charismatic communities. The author shows what are consequences of this approach for anthropological studies of conversion, theory of mind and learning.