Obiekt na dzień dobry

Z cyklu „Obiekt na dzień dobry”, w grudniu, Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie prezentuje dziewiętnastowieczne formy piernikowe. Pochodzą one z krakowskiego Zakładu Wyrobów Woskowych i Pierników „Rothe” i odnoszą do popularnego jeszcze w drugiej połowie dwudziestego wieku zwyczaju obdarowywania się piernikowym Mikołajem w dniu szóstego grudnia. Pierniki takie przedstawiały postać biskupa ubranego w strój liturgiczny, w infule na głowie i z pastorałem w ręce.

Jak zanotował Oskar Kolberg – „W dzień św. Mikołaja, jeden z ludzi (najczęściej organista) ubiera się w długą koszulę niby albę, przepasuje się księżym paskiem, na to kładzie ornat ze złotego i srebrnego papieru ulepiony, wkłada na głowę infułę biskupią ze złotego papieru i przyprawia sobie długą z konopi zrobioną brodę; do ręki zaś bierze pastorał oklejony srebrnym papierem. Przy nim idzie asysta jego, t. j. dwóch aniołów. Anieli ci, są to dzieci ubrane biało w koszulki ze wstążkami, niby w komże, z wieńcami na głowach, czasem z przyprawionymi do ramion skrzydłami; niosą one dary dla grzecznych dzieci w koszykach; a darami temi są: stoczki woskowe, pierniki, jabłka, orzechy itp. wszystko pozłacane malarskiem złotem, między któremi są lalki i figurki z pierników zwane Mikołaje. Prócz tego mają przy sobie i rózgi pozłacane na niegrzeczne i nieposłuszne dzieci”.

Kształt piernika wyciskano za pomocą drewnianej formy w cieście pachnącym miodem i korzennymi przyprawami, przygotowanym z kilkutygodniowym wyprzedzeniem.

Obiekty witające gości w MEK to dwie formy wykonane z drewna gruszkowego. Pochodzą z zakładu rodziny Rothe, działającego w Krakowie przy ulicy Sławkowskiej przez niemal sto dwadzieścia lat (1879–1997). Obie formy są dwustronne. Na odwrocie desek z wizerunkami Mikołaja znajdziemy wzory pierników, które świetnie smakowały przy innych okazjach: bociana niosącego niemowlę albo trzy zegary wskazujące godziny: trzecią, piątą i siódmą.

„Obiekt na dzień dobry” można oglądać w budynku Ratusza na pl. Wolnica 1, zaraz przy wejściu do Muzeum, bez konieczności kupowania biletu lub przy okazji zwiedzania wystawy stałej. Formy na pierniki będą prezentowane w tej strefie do 20 grudnia 2013 roku.

http://etnomuzeum.eu/Aktualnosci,653_mikolaje_na_dzien_dobry.html