Głodomór w krainie pieczonych gołąbków

Słowem kluczowym dla analizy sensów zogniskowanych wokół jedzenia jest pojęcie „diety”. W dawnych czasach rezygnacja z doznań zmysłowych miała zabarwienie religijne i związana była z ascezą, spożycie niektórych pokarmów prowadziło z kolei do zażyłości z bogami. W  latach dwudziestych XX wieku, kiedy produkcja żywności nabrała szczególnego tempa, a jedzenie coraz częściej kojarzyło się wyłącznie z przyjemnością,  termin  „dieta” po  raz pierwszy został odniesiony  do  regulacji stanu zdrowia i kontroli wagi ciała. Wraz z poszerzeniem asortymentu produktów spożywczych określenie należące  wcześniej do dyskursu medycznego, związane  z  leczniczym czy profilaktycznym sposobem odżywiania się, zostało wchłonięte przez kulturę masową. Odtąd „bycie na diecie”, które jest szczególnym przypadkiem szerszego zjawiska – dyscyplinowania ciała staje się jednym ze sposobów budowania wizerunku i kreowania  własnej  tożsamości. Dyskurs  diety idzie w parze z dyskursem szczupłej sylwetki i stanowi podłoże dla kulturowo uwarunkowanych „afektywnych panik”.

Abstract

Straveling in the Land of Baked Cabbage Rolls: On the Cultural Meanings of Food

The article presents the question of nourishment in cultural perspective as a phenomenon which is shaped and constructed by pop culture text which plays the role of dominant discourse. The basic aim is to point at different patterns of eating behaviour related to gender and to put emphasis on a women’s model of being on a diet and reducing weight as a part of the stereotypical women’s image. The analysis of magazines, advertisement and films proves the existence of women’s pattern of eating and moreover leads to the conclusion that it is based on persuasive strategies characteristic of rituals and propaganda. However, the most important issue is a woman as a subject who, despite of symbolic restrictions, stays an aware and independent being and is able to select information and make her own decisions whether to follow the imposed rules.